Ἅγιος Γεράσιμος

Κεφαλληνίας

Ὁ Νέος Ἀσκητής









Ὁ Βίος τοῦ Ἅγίου Γερασίμου

Γεννήθηκε στα Άνω Τρίκαλα Κορινθίας στα 1509 Από ευσεβείς και πλούσιους γονείς , την Καλή και τον Δημήτριο , που ήταν απόγονος του οίκου των Νοταράδων.

Ο Άγιος απέκτησε ζηλευτή μόρφωση. Και παρά τις προϋποθέσεις που είχε για πλούτο, δύναμη και μόρφωση, αυτός απαρνήθηκε την κοσμική δόξα. Αρνήθηκε την παρότρυνση των γονιών του να νυμφευθεί και προτίμησε να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο.

Στα 20 του χρόνια έφυγε από το σπίτι και πήγε στη Ζάκυνθο, όπου έζησε για σύντομο διάστημα, για να συμπληρώσει την εκπαίδευση του. Στην συνέχεια έφυγε από την Ζάκυνθο για την Κωνσταντινούπολη, την Χαλκηδόνα και τα μοναστήρια γύρω από την Προποντίδα. Φορτωμένος με εμπειρίες και γνώσεις από τις Ιερές αυτές επισκέψεις ο Γεράσιμος πόθησε να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στη μοναχική ζωή. Έτσι, μετέβη στον επόμενο σταθμό του, στο Άγιον Όρος. Εκεί εκάρη μοναχός και έλαβε το όνομα Γεράσιμος.

Από το Άγιον Όρος μετέβη, πιθανόν στα 1538 στα Ιεροσόλυμα. Εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα υπηρέτησε στον Ιερό ναό της Αναστάσεως του Χριστού (Πανάγιο Τάφο) και έλαβε το δεύτερο βαθμό της Ιεροσύνης από τον πατριάρχη Γερμανό Α΄, του οποίου διετέλεσε και στενός συνεργάτης.

Εκεί, όταν μπορούσε, αποσυρόταν στα Ιερά μοναστήρια γύρω από τον Ιορδάνη ποταμό, προκειμένου να κάνει περισυλλογή και να επιδίδεται σε αυστηρότερη άσκηση.

Παρέμεινε 12 χρόνια στους Αγίους Τόπους ο Άγιος και μετά από άδεια του Πατριάρχη αναχώρησε για την Κρήτη. Δεν είναι γνωστό για πόσο ακριβώς διάστημα παρέμεινε στην Κρήτη. Ίσως για ένα ή δύο χρόνια. Κατόπιν, «ταύτης εκβάς, εις Ζάκυνθον προσαποπλέει». Όντας εκ πεποιθήσεως αυστηρός ασκητής βρήκε ένα έρημο και δύσβατο τόπο «εν ώ ησκείτο». Όπως ήταν φυσικό, η ασκητική του ζωή και η αγιότητα του βίου του προσείλκυαν την αγάπη των κατοίκων του νησιού, οι οποίοι προσέτρεχαν στο ασκητήριο του για να λάβουν την ευλογία και να ακούσουν το λόγο του Θεού και τις σοφές συμβουλές του αγίου. Το γεγονός αυτό προσέκρουε στη μετριοφροσύνη του και την ασκητική ζωή του και αφήνοντας την Ζάκυνθο πορεύτηκε στην Κεφαλονιά.

Αρχικά εγκαταστάθηκε σε μία σπηλιά νοτιοδυτικά από την πόλη του Αργοστολίου, το γνωστό ως σήμερα ως «σπήλαιο τ’ Αγίου». Ζούσε με αυστηρή άσκηση, νηστεία και προσευχή, αντιμετωπίζοντας με τη χάρη του Κυρίου τις επιθέσεις των δαιμόνων που δεν έπαψαν να τον πολεμούν. Ενώ όμως ο όσιος Γεράσιμος είχε έρθει στην Κεφαλονιά για να βρει μεγαλύτερη ησυχία απ’ όση στη Ζάκυνθο, ο Θεός τον επέλεξε για να προσφέρει παράλληλα ψυχική στήριξη στο δοκιμαζόμενο από την παπική προπαγάνδα Ορθόδοξο πλήρωμα

του νησιού. Αποφάσισε μετά από έξι χρόνια παραμονής του εκεί, να αναζητήσει νέο ερημικό τόπο για εγκατάσταση και άσκηση. «Ανέβηκε λοιπόν σε κάποιον τόπο που λεγόταν Ομαλά…».

Όταν έφτασε ο όσιος Γεράσιμος στα Ομαλά την κυριότητα των όποιων κτισμάτων υπήρχαν ακόμα είχε ο ιερέας Γεώργιος Βάλσαμος. Αυτός του παρεχώρησε το ερημοκλήσι της Θεοτόκου με την εξουσιοδότηση «να ποιήση (ὁ Γεράσιμος) ως αυτός θέλει εις αυτό το μοναστήριον, εις ανακαινισμόν και δόξαν Θεού», όπως διασώζεται στο σχετικό «παραχωρητήριον» έγγραφο του έτους 1561.

Ανακαίνισε το ναό εκ βάθρων. Γυναίκες, που ποθούσαν τη μοναχική ζωή εκάρησαν και έλαβαν το αγγελικό σχήμα. Ο όσιος, με την ευλογία του επισκόπου Κεφαλληνίας Παχωμίου Μακρή, ζητεί και λαμβάνει σιγίλλιο πατριαρχικό και αναγνωρίζεται το μοναστήρι του σταυροπήγιο. Κτίζει κελιά και οικίσκους, περιτειχίζει τη μονή, αυξάνεται ο αριθμός των μοναζουσών που ασκούνται στην προσευχή και τη νηστεία αυστηρά, ενώ ο ίδιος διδάσκει νυχθημερόν «την πνευματικόν ισάγγελον πολιτείαν» και ασκείται ακόμα πιο σκληρά, φθάνοντας κατά τον υμνωδό του στην παντέλεια «ενόρασιν τοῦ Θεοῦ όμματι διανοίας».

Δέκα και εννέα χρόνια από την έλευση του στα Ομαλά και στη Μονή της Νέας Ιερουσαλήμ, ενώ διήγε πλέον το εβδομηκοστό «και μικρόν τι προς» έτος της ζωής του, εκλήθη ο όσιος Γεράσιμος στον ουρανό. Ο συναξαριστής του αναφέρει ότι έλαβε θεία αποκάλυψη πώς έφθασε ο καιρός της αποδημίας του. Αφού ταπεινά ευχαρίστησε με ευγνωμοσύνη τον Κύριο, διότι τον αξίωσε να περάσει το διάστημα της πρόσκαιρης τούτης ζωής κατά το θείο θέλημα, φώναξε με τη συνηθισμένη του πραότητα και ιλαρότητα, σαν φιλόστοργος πατέρας και έμπιστος ποιμένας, τα πνευματικά και αγαπητά του τέκνα και τους αποκάλυψε ότι έφθασε ο καιρός της αποδημίας του. Τους ζήτησε να μη χαραχθούν ούτε να λυπηθούν γι' αυτό που τους έλεγε, αλλά και να χαρούν διότι ο ίδιος θα τους επισκέπτεται και θα τους φροντίζει καλύτερα, αφού θα βρίσκεται πλέον κοντά στον Πλάστη και Θεό του, στην ουράνια βασιλεία. Κατόπιν τους συμβούλεψε να θυμούνται πάντοτε καλά τις υποσχέσεις που έκαναν στον ουράνιο Νυμφίο τους, όταν ντύθηκαν το αγγελικό σχήμα.

Συνεχίζοντας, τους παρότρυνε να γυμνωθούν από κάθε σχέση και προσπάθεια του φθαρτού και μάταιου τούτου κόσμου και να έχουν προσηλωμένη την προσοχή και την αγάπη τους στον Θεό. Να εφαρμόζουν τους μοναχικούς κανόνες και να έχουν μεταξύ τους αγάπη και ομόνοια. Να είναι ταπεινοί και ανεξίκακοι, καθώς είναι ο Ιησούς Χριστός. Και αν κάτι θεάρεστο κατορθώσουν η κάποια αρετή, να τα αποδίδουν όλα στη χάρη του Θεού και στην ευσπλαχνία επειδή τα κακά και οι αμαρτίες είναι του ανθρώπου, αλλά τα αγαθά και οι αρετές προέρχονται και χαρίζονται δωρεάν από μόνον τον Θεόν.

Αφού μ’ αυτά και άλλα παρόμοια παρηγόρησε ο άγιος Γεράσιμος τα πνευματικά του τέκνα και τα στήριξε και τα ευλόγησε, παρέδωσε ήρεμα και με χαρά τη μακάρια ψυχή του στα χέρια του Δημιουργού του, τον όποιο τόσο θερμά από μικρό παιδί αγάπησε και τόσο πιστά υπηρέτησε σε όλη του τη ζωή, ως δούλος αγαθός και πιστός (Ματθ. 25,19). Από τα εβδομήντα, και κάτι περισσότερο, χρόνια που έζησε σε τούτη την πρόσκαιρη και φθαρτή ζωή ο άγιος, δεκαεννέα τα πέρασε στη σεβάσμια Μονή την οποία εκ θεμελίων ανήγειρε και άφησε ως πατρική κληρονομιά στα πνευματικά του τέκνα και στις μοναχές που ασκούνται σ' αυτήν, όπως έγραψε στη διαθήκη του.

Η μακάρια κοίμηση του έγινε στις 15 Αυγούστου του έτους 1579. Επειδή όμως κατά την ήμερα αυτή τιμάται η Μετάσταση στους ουρανούς της Υπεραγίας Θεοτόκου, η μνήμη του άγεται και η Ακολουθία του ψάλλετε στις 16 του Ιδίου μηνός.

Δύο χρόνια μετά τον ενταφιασμό του αγίου Γερασίμου (το 1581), ο πατριαρχικός έξαρχος του οικουμενικού Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως έκανε την ανακομιδή του τιμίου λειψάνου, το οποίο -ώ του θαύματος-, βρέθηκε στον τάφο ακέραιο! «Αλλ' ἐπειδή πολλοί από τους εναντίους, κινούμενοι προς κατηγορίαν της άμωμου Εκκλησίας ημών, ελάλουν ασέβειαν», ενταφιάστηκε και πάλι το ιερό λείψανο. Όταν πέρασε το καθορισμένο εξαρχής διάστημα των οκτώ μηνών, έγινε και η δεύτερη ανακομιδή. «Και εκβάζουν τό άγιον λείψανον, το οποίον εις αισχύνην τών εναντίων και καύχημα τών Ορθοδόξων, όχι μόνον ευρέθη πάλι σώον και ακέραιον ομού με τα ιερά με τα οποία ενεταφιάσθη», αλλά απέπνεε

και άρρητη ευωδιά, ενώ έφερε πάνω του και όλα τα αισθητά σημεία της αγιότητας και της θείας χάριτος. Η ανακομιδή του ιερού λειψάνου τιμάται στις 20 Οκτωβρίου.

Αυτή η αγιότητα έγινε φανερή και από τα σημεία και θαύματα που επιτελέστηκαν και επιτελούνται σε όσους προστρέχουν στον όσιο Γεράσιμο με πίστη και ευλάβεια. Διότι δεν ήταν δυνατό να μείνει κρυμμένη η τόσο μεγάλη αρετή και η αγιότητα του, αλλά και η ενέργεια της θείας χάριτος, η οποία κατοικούσε επάξια σ' αυτόν.


~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ἈΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~


Ἦχος α ́. Αὐτόμελον

Των Ορθοδόξων προστάτην και εν σώματι άγγελον, και θαυματουργὸν θεοφόρον νεοφανέντα ημίν, επαινέσωμεν πιστοὶ θείον Γεράσιμον * ότι αξίως παρὰ Θεοῦ απείληφεν, ιαμάτων την αέναον χάριν * ρώννυσι τους νοσούντας, δαιμονώντας ιάται * διο και τοις τιμώσιν αυτόν, βρύει ιάματα.

***

~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~


Ἦχος γ ́. ̔Η Παρθένος σήμερον.

Ευχαρίστοις άσμασι, των Κεφαλλήνων η νήσος, προσκαλείται σήμερον, των Ορθοδόξων τα πλήθη, μέγιστον, νεοφανέντα εγκωμιάσαι, καύχημα, Ορθοδοξίας αναφανέντα, τὸν Γεράσιμον τὸν θεῖον, τὸν ρύστην ταύτης ομού και πρόμαχον.

***

~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~ · ~


Της ομολογίας Χριστιανών, έθετο σε σὲ στύλον, αδιάσειστον ο Θεός, το σεπτόν σου σκήνος, Γεράσιμε δοὺς πάσι, τοις εναντίοις λίθον, δεινού προσκόμματος.